علل و عوامل اکتشافات جغرافیایی را به طور عام می‌توان در سه عامل اساسی بررسی کرد: نخست، افزایش اطلاعات جغرافیایی؛ دوم، آشنایی بیشتر اروپائیان با تمدن اسلامی در شرق مدیترانه از طریق جنگ صلیبی و سوم، فتح قسطنطنیه به وسیله ترکان عثمانی و تأثیر پیامدهای آن بر روابط تجاری شرق و غرب.

نخستین مسئله ای که جلب نظر می‌کرد، عوامل محرک انسان عصر جدید برای شناخت بهرت جهان است. ولیکن ممکن است این مسئله که آیا این کیهان شناسی جدید فرایند یک طرح ذهنی است با یک ضرورت عینی، مطرح نشود. بدین معنا که آیا این مسئله ناشی از نوعی تحول اندیشه و تفکر بود یا از مقتضیات و ضروریات عینی اجتماعی سرچشمه می‌گرفت؟ در پاسخ باید گفت: مسلماً دانشی که در خوزه ی زمین شناسی وجود داشت ، حاکی از آن بود که اطلاعات حاصل از دنیای قدیم و قرون وسطی بر داده های فرهنگ یونانی و هیئت بطلمیوسی استوار بوده است. جهان شناسی قرون وسطی جهان را بر اساس طبقاتی تقسیم کرده و در آن مقدار خشکی‌ها بیشتر از آب‌ها فرض شده است. در این جهان بینی همواره این تصویر وجود داشت که زمین مسطح و در مرکز عالم است و خورشید به دور زمین می‌چرخد...